Aangifte oplichting geweigerd: slachtoffers moeten het zelf maar uitvechten

In Amsterdam heeft Frank Jacobs in een bijzonder confronterende rechtszaak zijn verhaal gedaan als vermeend slachtoffer van oplichting. Jacobs, wiens e-mailadres werd gehackt en van wie banktransacties zonder toestemming werden uitgevoerd, staat nu zelf als gedaagde voor de rechter. De aanklagende partij: Devlin T., een man die jarenlang heeft gewerkt als computerhulp en die door meerdere betrokkenen wordt beschuldigd van misleiding en financiële uitbuiting van zijn klanten.

Volgens Jacobs zijn er honderden euro’s van zijn rekening verdwenen via incasso’s die hij nooit heeft goedgekeurd. Toen hij de automatische afschrijvingen liet terugboeken bij zijn bank, liet Devlin T. op zijn beurt beslag leggen op Jacobs' banktegoeden wegens zogenaamd onbetaalde facturen. Maar volgens meerdere gedupeerden is dit een bekende methode van Devlin T.: hij biedt computerhulp aan – vaak aan kwetsbare mensen, zoals ouderen – en stuurt later facturen voor diensten die niet of nauwelijks zijn geleverd.

Het gaat hier niet om een incident; diverse burgers hebben zich gemeld met vergelijkbare ervaringen. Getuigen verklaren dat Devlin T. op slinkse wijze vertrouwen wint, zich toegang verschaft tot persoonlijke gegevens en vervolgens structureel kosten in rekening brengt die niet overeenkomen met geleverde diensten. Sommige slachtoffers spreken van doorgestuurde facturen die tientallen keren hoger waren dan afgesproken – zonder contract of bewijs van werk.

Toch weigert het Openbaar Ministerie (OM) een strafrechtelijk onderzoek in te stellen. De reden die steevast wordt gegeven: dit valt onder het civiele recht. Het betreft volgens het OM een zakelijk geschil tussen twee partijen, wat betekent dat betrokkenen hun gelijk maar voor de rechter moeten halen. Dit terwijl slachtoffers spreken over mogelijk strafbare feiten zoals identiteitsfraude, computervredebreuk en oplichting.

Jacobs is niet de enige die hier tegenaan loopt. Uit gesprekken met andere gedupeerden blijkt dat men bij de politie vaak nul op het rekest krijgt. En in plaats van bescherming ervaren zij onbegrip of worden ze van het kastje naar de muur gestuurd. Pogingen tot het doen van aangifte stranden vaak aan het loket, waar slachtoffers te horen krijgen dat 'het om een civiele kwestie gaat'. Deze benadering zorgt voor veel woede en frustratie, juist omdat er al meerdere malen is geprobeerd melding te maken van het gedrag van Devlin T.

Tijdens de zitting in de Amsterdamse rechtbank herkennen meerdere aanwezige slachtoffers diens werkwijze. Terwijl Jacobs zich verdedigt tegen een vordering van Devlin T., wijzen aanwezigen op eerdere civiele vonnissen waarin T. al in het ongelijk werd gesteld. Toch is hij blijven doorgaan, zonder dat er strafrechtelijk is ingegrepen. Voor veel gedupeerden voelt dit als falend overheidsoptreden. De indruk heerst dat iemand jarenlang zijn gang heeft kunnen gaan, ondanks duidelijke signalen, meldingen en gerechtelijke uitspraken.

De kwestie werpt opnieuw een schrijnend licht op de beperkte capaciteit van politie en justitie om oplichting – zeker via digitale middelen en met vage dienstverleningen – aan te pakken. Volgens insiders binnen de rechtspraak en handhaving krijgen dergelijke zaken een lage prioriteit, tenzij er sprake is van grootschalige fraude. Hierdoor staan individuele burgers machteloos, zelfs als er sterke aanwijzingen zijn van structurele misleiding en financieel misbruik.

De zaak van Frank Jacobs staat dan ook symbool voor een bredere problematiek: als burgers, vaak zonder juridische kennis of middelen, ineens zelf de verdachte zijn – terwijl de vermeende dader al jaren hetzelfde patroon herhaalt – rijst de vraag wie het recht nu eigenlijk beschermt. Veel slachtoffers vrezen dat zolang zulke oplichters hun gang kunnen gaan, het vertrouwen in de rechtstaat verder onder druk komt te staan.

Door: Drifter