AI-commentaar bij darts nog onwennig: menselijke toon, maar robot blijft hoorbaar

Wie het World Matchplay-toernooi volgt via de livestream van PDC TV, de online dienst van de Britse dartsbond, zal het al zijn opgevallen: het Nederlandse commentaar klinkt vreemd. Hoewel de stemmen aanvankelijk menselijk lijken, is bij nader luisteren goed te horen dat het hier niet om echte verslaggevers gaat. Het commentaar is namelijk volledig gegenereerd door kunstmatige intelligentie.

PDC TV experimenteert momenteel met real-time vertaling van het originele Engelse commentaar naar verschillende talen, waaronder Nederlands. De AI-technologie zet niet alleen de woorden om, maar bootst ook de stem en intonatie van een menselijke commentator na. “We proberen een zo natuurlijk mogelijke ervaring te bieden”, legt Jamie Banks, hoofd uitzendingen bij PDC TV, uit. “De stemmen zijn synthetisch, maar ontworpen om te klinken als echte verslaggevers. Dat maakt het verschil met traditionele robotstemmen.”

Toch blijven kijkers kritisch. Ondanks de poging om emoties na te bootsen, ontbreekt het volgens velen aan de spontaniteit en nuance die een menselijke commentator wél brengt. Mediawetenschapper Esther Hammelburg (Hogeschool van Amsterdam) legt uit waarom dat een belangrijk gemis is. “We onderschatten vaak hoeveel invloed stemgeluid heeft op de beleving van live televisie. Zeker bij sportwedstrijden is de emotionele lading van het commentaar essentieel voor het gevoel van betrokkenheid.”

Dat is ook de reden dat sportzender ESPN vooralsnog geen gebruik maakt van AI-commentaar. “Sport draait om beleving, om emotie”, zegt een woordvoerder. “Commentatoren reageren niet alleen op wat er gebeurt, maar plaatsen het ook in context. Ze geven uitleg bij scheidsrechterlijke beslissingen of benoemen opvallend gedrag van spelers of het publiek. Dat vereist menselijke inschatting en ervaring.”

Toch ziet PDC TV wel degelijk toekomst in de technologie, juist omdat het relatief eenvoudig is uit te breiden naar nieuwe markten. Volgens Banks blijft menselijke inbreng belangrijk, maar maakt AI het mogelijk om verslaggeving in veel meer talen aan te bieden dan nu haalbaar is. “In landen zoals Italië zijn commentatoren bekende mediapersonen. Daar blijft live commentaar mensenwerk. Maar in markten waar geen lokale verslaggevers beschikbaar zijn, biedt deze technologie een toegankelijke oplossing.”

Bij ESPN wordt met interesse gekeken naar de aanpak van PDC TV. “AI-commentaar kan een aanvulling zijn, bijvoorbeeld bij minder bekeken wedstrijden of in landen waar we nog geen lokale verslaggeving bieden. Maar voor onze kernuitzendingen blijft de menselijke factor voorlopig onmisbaar.”

Hammelburg waarschuwt daarnaast voor culturele verschillen. “De manier van verslaggeven varieert per land. In sommige landen zijn commentatoren uitbundig en energiek, terwijl andere landen juist kalmer commentaar waarderen. AI zal die culturele nuances nog lang niet volledig begrijpen. En voor een Nederlands publiek wil je niet alleen een vertaling, maar ook een herkenbare toon en referenties die passen bij onze sportbeleving.”

Ook technologische experts erkennen dat de technologie nog niet volwassen is. Sebastian Plasschaert, eigenaar van XS2Content, een Nederlands bedrijf dat werkt met AI-gegenereerde stemmen, merkt op dat zelfs de meest geavanceerde AI-stemmen nog hoorbare tekortkomingen hebben. “Een geoefend oor hoort het verschil direct. Intonatie, timing en emotie zijn nog altijd lastig volledig te vangen. Zelfs als het 95% goed is, kan die laatste 5% het verschil maken in de geloofwaardigheid.”

Niet alleen sportzenders experimenteren met AI-stemmen. Ook regionale omroepen zoals RTV Oost en Omroep Brabant testen inmiddels met AI-nieuwslezers. Plasschaert vindt het belangrijk dat bedrijven goed nadenken over de toepassing ervan. “AI kan zeker efficiëntie bieden, maar je moet transparant zijn. Gebruik het bij voorkeur eerst in minder kritieke tijdvakken, zoals de nacht. Zodra de kijker merkt dat een stem ‘nep’ is, verandert de hele beleving. Dat moet je serieus nemen.”

Kortom: AI-commentaar is een interessante technologische stap vooruit, maar voorlopig nog geen volwaardige vervanger voor menselijke verslaggevers. Het kan helpen om verslaggeving toegankelijker te maken in kleinere markten, maar emotie, context en culturele verfijning blijven voorlopig mensenwerk.

Door: Drifter