China furieus na Nederlandse ingreep bij Nexperia

De spanningen tussen Nederland en China zijn de afgelopen weken sterk opgelopen na de ingreep van het Nederlandse ministerie van Economische Zaken en Klimaat bij chipproducent Nexperia. De Chinese regering reageerde fel op het besluit en beschuldigde Nederland van discriminatie en politieke inmenging in economische aangelegenheden. Volgens Peking vormt de maatregel een directe aanval op Chinese bedrijfsbelangen in Europa en een gevaarlijk precedent in de internationale handel.

Nederlandse ingreep bij Nexperia

Het Nederlandse kabinet greep in bij Nexperia vanwege zorgen over de nationale en Europese economische veiligheid. De overheid maakte hierbij gebruik van de Wet beschikbaarheid goederen, een wet die bedoeld is om te voorkomen dat cruciale producten of technologieën in buitenlandse handen terechtkomen of onder buitenlandse invloed komen te staan. Het is de eerste keer dat deze wet daadwerkelijk is toegepast.

De ingreep volgde op een reeks signalen over bestuurlijke misstanden en belangenverstrengeling bij het bedrijf. Volgens ingewijden zou Zhang Xuezheng, de Chinese topman van moederbedrijf Wingtech Technology, te veel directe invloed hebben uitgeoefend op strategische beslissingen binnen Nexperia. Daarbij zouden Europese bestuurders herhaaldelijk hebben gewaarschuwd dat de levering van essentiële chips voor onder meer de auto-industrie en telecomsector in gevaar dreigde te komen.

De Ondernemingskamer van het gerechtshof in Amsterdam besloot begin oktober om Zhang voorlopig te schorsen, nadat interne meldingen waren gedaan van ernstige tekortkomingen in het bestuur. In reactie hierop nam demissionair minister Vincent Karremans tijdelijk controle over bepaalde besluiten binnen Nexperia, om zo de continuïteit van de chipproductie en de belangen van de Europese economie te waarborgen.

Chinese tegenreactie: exportverbod op chips

China reageerde vrijwel onmiddellijk en kondigde een exportverbod aan op bepaalde producten van Nexperia. Uit brieven aan klanten blijkt dat dit verbod sinds 4 oktober van kracht is en betrekking heeft op chips die worden geproduceerd in de zuidelijke provincie Guangdong.

De Chinese autoriteiten rechtvaardigen de maatregel door te stellen dat het gaat om zogenoemde “dual-use”-producten — technologie die zowel voor civiele als militaire toepassingen geschikt is. Volgens Peking is exportcontrole daarom een kwestie van nationale veiligheid.

Het exportverbod heeft echter verstrekkende gevolgen voor Europese bedrijven. Vooral in de auto-industrie en de elektronicaproductie is grote onrust ontstaan. Diverse distributeurs melden dat er voor specifieke chiptypen geen directe vervangers beschikbaar zijn, wat kan leiden tot stilvallende productielijnen en forse vertragingen in leveringen. Bedrijven in Duitsland, Frankrijk en Nederland zouden inmiddels noodscenario’s hebben opgesteld om alternatieve leveranciers te vinden.

Toenemende diplomatieke spanningen

De Chinese regering beschuldigt Nederland ervan het begrip nationale veiligheid “onbehoorlijk op te rekken” om Chinese ondernemingen uit te sluiten van de Europese markt. Volgens het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken is de Nederlandse ingreep een vorm van economische discriminatie en een politiek gemotiveerde poging om China’s technologische groei te beperken.

Ook de China Semiconductor Industry Association (CSIA) uitte zware kritiek. De organisatie stelt dat het besluit een gevaar vormt voor de stabiliteit van mondiale toeleveringsketens en de samenwerking tussen Europa en Azië onder druk zet.

In Chinese staatsmedia, waaronder de Global Times, wordt gewaarschuwd dat Nederland “de vastberadenheid en het doorzettingsvermogen van China niet moet onderschatten”. Volgens analisten in Beijing is het exportverbod bedoeld als tegenmaatregel, bedoeld om druk uit te oefenen op Den Haag en om andere Europese landen te waarschuwen voor vergelijkbare stappen.

Achtergrond van Nexperia

Nexperia, dat in het verleden onderdeel was van NXP Semiconductors, werd in 2019 overgenomen door Wingtech Technology, een Chinese producent van halfgeleiders en consumentenelektronica. Sindsdien is het bedrijf uitgegroeid tot een van de belangrijkste leveranciers van standaardchips die worden gebruikt in auto’s, huishoudelijke apparaten en mobiele telefoons.

Door de huidige situatie bevindt Nexperia zich in een lastige positie. Het bedrijf probeert via diplomatieke kanalen en gesprekken met zowel de Chinese als Nederlandse autoriteiten een oplossing te vinden voor de exportbeperkingen. Ondertussen probeert de Europese directie te garanderen dat de productie in fabrieken buiten China — onder meer in Nijmegen en Hamburg — doorgang kan vinden om de leveringszekerheid voor klanten te waarborgen.

Breder geopolitiek perspectief

De zaak rond Nexperia past in een bredere trend van geopolitieke spanningen rondom de halfgeleiderindustrie. Westerse landen, waaronder Nederland, de Verenigde Staten en Japan, nemen steeds vaker maatregelen om hun technologische afhankelijkheid van China te beperken. Tegelijkertijd ziet China deze stappen als onderdeel van een strategie om zijn economische groei te vertragen en zijn invloed op de wereldmarkt te beperken.

Het incident met Nexperia markeert een nieuw dieptepunt in de betrekkingen tussen Nederland en China. Diplomaten vrezen dat het conflict kan uitmonden in een langdurige handelsspanning, met mogelijk gevolgen voor andere sectoren waarin beide landen nauw samenwerken.

Door: Drifter