ECOFED: Nederlands Cloudproject voor Europese Digitale Soevereiniteit

Een consortium van vijf Nederlandse organisaties is gestart met ECOFED, een ambitieus cloudproject gefinancierd door de Nederlandse overheid en de EU. Het doel is om een federatieve Europese cloud te ontwikkelen als alternatief voor Amerikaanse hyperscalers.

ECOFED staat voor European Cloud services in an Open Federated ecosystem en is een initiatief van Info Support, i3D.net, BIT, AMS-IX en TNO. Dit project is onderdeel van het bredere IPCEI-CIS-programma (Important Project of Common European Interest on Cloud Infrastructure and Services), waarvoor de EU 2,6 miljard euro beschikbaar heeft gesteld.

Waarom ECOFED Belangrijk Is

Het primaire doel van ECOFED is het versterken van de Europese digitale soevereiniteit. Door middel van open interfaces en open-source softwaretools wil het project de afhankelijkheid van Amerikaanse cloudproviders verkleinen.

Bas Meerman, CTO van Info Support, stelt: “We willen van een egosysteem naar een ecosysteem gaan, met open-source technologie, open standaarden en een open speelveld.” Dit moet resulteren in meer keuzevrijheid voor gebruikers en betere portabiliteit van clouddata en -diensten.

Naast deze portabiliteit en het eenvoudig wisselen tussen Cloud Service Providers (CSP’s), biedt ECOFED ook verbeterde schaalbaarheid. In tegenstelling tot hyperscalers, waar schaalbaarheid beperkt blijft tot de eigen infrastructuur, maakt ECOFED het mogelijk om over verschillende cloudomgevingen heen te schalen.

De Federatieve Laag van ECOFED

Een kernaspect van ECOFED is het ontkoppelen van verschillende cloudlagen. Dit omvat alle bekende as-a-service-modellen: IaaS, PaaS, NaaS en SaaS. Zoals Lammert Vinke, Unit Manager bij Info Support, uitlegt: “Het fundamentele concept van ECOFED is dat de applicatie losstaat van de infrastructuur.”

Om applicaties geschikt te maken voor meerdere typen infrastructuur is een extra laag nodig tussen de applicatie en de onderliggende infrastructuur. Dit is precies wat ECOFED beoogt te worden. Het project is pas een jaar geleden gestart, maar de onderdelen van ECOFED zullen volledig open-source zijn.

Bovendien wil ECOFED aansluiten bij Europese marktplaatsen voor clouddiensten, zoals DOME, waar klanten applicaties kunnen vinden die aan hun eisen voldoen. Er kan daarnaast een Nederlandse marktplaats worden ontwikkeld, gekoppeld aan de EU-marktplaatsen.

Wat Betekent ECOFED voor Gebruikers?

Eindgebruikers in de B2B-context profiteren op meerdere manieren van ECOFED. Volgens Erik Langius, programmamanager bij TNO, kunnen gebruikers in een marktplaats zoeken op basis van specifieke criteria, zoals de groenste applicatie, beschikbaarheid in verschillende zones of kostenoptimalisatie door workloads te verplaatsen naar locaties met de laagste stroomprijzen.

Ook biedt ECOFED verbeterde beschikbaarheid van applicaties. Langius beschrijft het als een “failover op de softwarelaag.” De federatieve laag zorgt ervoor dat applicaties flexibel en robuust blijven, zelfs bij technische storingen of veranderende infrastructuren.

Voor softwareontwikkelaars betekent de integratie met ECOFED echter een kleine aanpassing. Applicaties moeten geschikt worden gemaakt om met de federatieve laag te werken, maar de verantwoordelijkheid hiervoor ligt bij de ontwikkelaars zelf.

Impact op Cloud Service Providers

Een federatieve Europese cloud vereist niet alleen softwareleveranciers en eindklanten, maar ook CSP’s. Zij moeten in hun omgevingen de implementaties van applicaties ondersteunen. Meerman legt uit: “Als een klant op zoek gaat naar een applicatie, dan kan de federatielaag bepalen welke implementatie het beste past.”

Tijdens een demonstratie werd getoond hoe een virtuele machine (VM) naadloos werd verplaatst tussen de cloudomgevingen van BIT, Info Support en TNO. Deze omgevingen draaien op totaal verschillende technologieën (OpenNebula, KVM/Libvirt en OpenStack), maar dankzij de federatieve laag kon de VM probleemloos migreren.

Portabiliteit Werkt Twee Kanten Op

Portabiliteit is niet alleen gunstig voor klanten, maar ook voor CSP’s. Doordat CSP’s zelf eenvoudiger kunnen overstappen tussen technologieën, zijn zij minder afhankelijk van specifieke leveranciers. Vinke noemt als voorbeeld de recente ontwikkelingen rondom Broadcom en VMware: “Switchen van Broadcom naar een andere partij wordt voor CSP’s veel makkelijker via ECOFED.”

Daarnaast verbetert ECOFED de stabiliteit van de digitale infrastructuur. Volgens Vinke zou de impact van de recente bug in CrowdStrike minder groot zijn geweest als applicaties via federatieve principes op een divers technologielandschap waren gedraaid. Bij falen van een specifieke technologie kan sneller worden overgeschakeld naar een andere infrastructuur.

Verdere Ontwikkelingen en Uitdagingen

ECOFED is een langdurig project en nog volop in ontwikkeling. Een eerste belangrijke mijlpaal was de demonstratie van VM-portabiliteit. Nu wordt gewerkt aan containerportabiliteit en het verplaatsen van Kubernetes-clusters. De volgende stap is het verplaatsen van databases, cruciaal voor veel applicaties.

Naast de technische aspecten wil ECOFED ook andere uitdagingen aanpakken, zoals contractering, governance en samenwerking tussen CSP’s. Ook worden er referentiearchitecturen en implementatierichtlijnen ontwikkeld voor CSP’s en applicatiebouwers.

Wanneer is ECOFED Beschikbaar?

Hoewel het project nog in ontwikkeling is, zijn er al veelbelovende signalen. Vinke verwacht dat sommige concepten binnen zes maanden in productie kunnen worden ingezet. Dit is cruciaal om de markt enthousiast te maken en adoptie te stimuleren.

Opschaling blijft echter de grootste uitdaging. De techniek is veelbelovend, maar het succes van ECOFED hangt af van de bereidheid van partijen om deel te nemen. De Europese Data Act zou hieraan kunnen bijdragen door regelgeving die de implementatie van federatieve cloudoplossingen ondersteunt.

ECOFED heeft de potentie om een fundamenteel Europees alternatief te worden voor de bestaande hyperscalers. Het project zet in op open standaarden, interoperabiliteit en schaalbaarheid over verschillende omgevingen heen. Hoewel er nog veel werk te verzetten is, tonen de eerste resultaten aan dat het concept werkt. De komende jaren zullen cruciaal zijn voor het verkrijgen van markttractie en de daadwerkelijke adoptie door bedrijven en CSP’s. Naar verwachting zal ECOFED tegen 2027 een belangrijke rol spelen in de Europese cloudmarkt.

Door: Drifter