Facebook en Instagram gratis blijven gebruiken? Zo houd je grip op je ervaring

Gebruikers van Facebook en Instagram worden sinds deze week geconfronteerd met een duidelijke keuze: wil je betalen om geen advertenties meer te zien, of gebruik je de platforms gratis mét advertenties? Die keuze is niet vrijblijvend meer, maar verplicht. Wat betekent dit precies voor jouw gebruik van sociale media? En hoe kun je, zelfs als je niet betaalt, toch nog invloed houden op wat je te zien krijgt?

Waarom moet je nu kiezen?

Meta – het moederbedrijf van Facebook en Instagram – voert deze verplichte keuze door vanwege strengere privacywetgeving in Europa. Volgens deze regels mogen bedrijven niet zomaar je persoonlijke gegevens gebruiken voor advertentiedoeleinden. Als je een gratis dienst gebruikt waarbij advertenties op jou worden afgestemd, moet je daar expliciet toestemming voor geven.

Meta geeft gebruikers daarom twee opties: betaal voor een advertentievrije ervaring of geef toestemming voor het gebruik van je gegevens voor gepersonaliseerde advertenties.

Wat houdt het betaalde abonnement in?

Als je kiest voor een advertentievrije versie, betaal je maandelijks €7,99 via de app (of €5,99 via een browser). Dit bedrag geldt voor één account binnen het zogeheten Accountcentrum van Meta. Wil je meerdere accounts zonder advertenties gebruiken, dan komt er extra kosten bij.

Bij dit abonnement belooft Meta dat jouw gegevens niet worden gebruikt voor advertenties. Je krijgt dan geen gepersonaliseerde reclames meer te zien en je activiteit wordt niet gevolgd voor commerciële doeleinden binnen het platform.

Blijf je gratis? Dan gebruik je gegevens

Kies je ervoor om Facebook of Instagram gratis te blijven gebruiken, dan geef je Meta toestemming om je gegevens te gebruiken voor advertenties. Hierbij worden je profiel, je gedrag op het platform en je interacties met andere apps of websites meegenomen om advertenties op jou af te stemmen.

Je ervaring blijft grotendeels zoals je gewend bent, maar achter de schermen vallen de gegevensverwerkingen nu onder strengere Europese controle. Wil je iets meer privacy zonder volledig advertentievrij te gaan? Dan is er ook een tussenoptie.

Advertenties met minder personalisatie

Je kunt in je instellingen kiezen voor advertenties die minder zijn afgestemd op jouw gedrag. Hierbij wordt bijvoorbeeld geen gebruik meer gemaakt van je surfgedrag buiten Facebook of Instagram, of van eerdere interacties. Meta gebruikt dan alleen basisinformatie zoals leeftijd, geslacht, locatie en huidige activiteit. Deze optie is wat privacyvriendelijker en kun je op elk moment inschakelen via de Advertentie-instellingen.

Hoe houd je zelf controle over wat je ziet?

Ook als je kiest voor de gratis versie, kun je invloed uitoefenen op welke advertenties je te zien krijgt:

1. Advertentie-instellingen aanpassen

Ga naar de instellingen van je profiel en zoek naar Advertentie-instellingen of Advertentievoorkeuren. Daar zie je een lijst van interesses die Meta aan jou heeft gekoppeld. Je kunt deze handmatig aanpassen, verwijderen of nieuwe interesses toevoegen. Zo stuur je Meta bij over wat jij wel en niet relevant vindt.

2. Advertenties verbergen of rapporteren

Bij elke advertentie zie je een menu met de optie Waarom zie ik deze advertentie?. Hier lees je welke gegevens Meta heeft gebruikt om jou die advertentie te tonen, zoals interesses, locatie of eerdere interacties. Vanuit dit scherm kun je ook interesses aanpassen of irrelevante advertenties verbergen. Vervelende of ongepaste advertenties kun je rapporteren via hetzelfde menu.

3. Blokkeren van merken of onderwerpen

In je advertentie-instellingen kun je merken of thema’s blokkeren die je liever niet ziet. Dit voorkomt niet dat je advertenties te zien krijgt, maar zorgt er wel voor dat ze beter aansluiten op jouw voorkeuren en minder willekeurig aanvoelen.

Zijn er alternatieven zonder advertenties én zonder kosten?

Wil je liever helemaal geen advertenties én niet betalen? Dan zijn er slechts een beperkt aantal alternatieven. Volledig gratis én advertentievrije sociale media bestaan bijna niet. De meeste platforms draaien op advertenties of datahandel. Toch zijn er andere manieren:

• Mastodon, onderdeel van het zogenaamde Fediverse, werkt zonder advertenties en wordt beheerd door gemeenschappen. Het platform is open-source en advertentievrij, maar heeft een kleiner bereik en een andere gebruikerservaring.

• Daarnaast bestaan er nichefora en sociale netwerken die draaien op donaties of vrijwilligerswerk. Deze zijn vaak kleiner en meer gericht op specifieke interesses, maar bieden een rustiger alternatief.

Of je nu kiest voor een betaald abonnement of besluit gratis te blijven, het is goed om te weten dat je nog steeds invloed hebt op wat je ziet en hoe je gegevens worden gebruikt. Door je instellingen slim te beheren, kun je je ervaring op Facebook en Instagram beter laten aansluiten op je wensen – met of zonder advertenties.

Door: Drifter