Google's advertentiesysteem blijft een doelwit voor oplichting en desinformatie

Google's advertentiesysteem blijft een doelwit voor oplichting en desinformatie, ondanks beloftes van het bedrijf om dit probleem aan te pakken. Uit onderzoek blijkt dat kwaadwillenden erin slagen de controles van de techgigant te omzeilen, waardoor misleidende advertenties blijven verschijnen. Deze advertenties lijken afkomstig van gerenommeerde nieuwswebsites zoals AD en NU.nl, maar leiden gebruikers naar frauduleuze websites.

Misleidende advertenties als valstrik

Op platforms zoals YouTube en de Google-nieuwsfeed komen gebruikers advertenties tegen die qua opmaak en stijl sterk lijken op berichten van bekende nieuwsmedia. In werkelijkheid zijn deze advertenties geplaatst door oplichters. Wie erop klikt, belandt op een vervalste website, waar bezoekers worden verleid om te investeren in dubieuze financiële producten, zoals cryptovaluta of risicovolle beleggingen. Experts waarschuwen daarnaast dat dergelijke methoden ook kunnen worden ingezet voor de verspreiding van propaganda en desinformatie door buitenlandse mogendheden.

Een nepadvertentie die leidt naar een nagemaakte NU.nl-website.

Er zijn al meerdere meldingen binnengekomen van mensen die door deze vorm van oplichting geld zijn kwijtgeraakt. Hoeveel slachtoffers er precies zijn, blijft vooralsnog onbekend.

Google wijst meldingen af ondanks duidelijke signalen

Dit probleem is niet nieuw. Al in 2023 werd er aandacht aan besteed, maar een structurele oplossing lijkt uit te blijven. Veel van deze frauduleuze advertenties hebben een vergelijkbare opmaak en inhoud, wat suggereert dat ze afkomstig zijn van dezelfde groep kwaadwillenden. Toch worden meldingen hierover door Google vaak afgewezen.

Wanneer gebruikers via het infosymbool bij advertenties een klacht indienen, krijgen zij steevast te horen dat er "geen schending van het advertentiebeleid" is vastgesteld. Oplichters maken gebruik van een techniek genaamd 'cloaking', waarbij ze verschillende versies van hun advertenties tonen aan menselijke controleurs en geautomatiseerde systemen. Zo voorkomen ze dat hun advertenties als frauduleus worden gemarkeerd.

Advertentie die leidt naar nagemaakte AD-website.

Hoewel Google beweert striktere controlemechanismen te hebben geïmplementeerd en meer capaciteit in te zetten om fraude te bestrijden, slagen oplichters er nog steeds in om hun advertenties gepubliceerd te krijgen. Tot op heden is niet duidelijk wie precies achter deze misleidende campagnes zit.

Het onderscheid tussen echt en nep vervaagt

Een van de grote gevaren van deze nepadvertenties is dat ze nauwelijks te onderscheiden zijn van echte nieuwsberichten. De lay-out van de nagemaakte websites komt sterk overeen met die van betrouwbare nieuwsmedia, waardoor gebruikers sneller geneigd zijn om de inhoud serieus te nemen en mogelijke waarschuwingen te negeren.

Onderzoek toont aan dat mensen vaak moeite hebben om nepnieuws te herkennen, vooral online. Dit probleem wordt versterkt wanneer advertentiesystemen worden misbruikt om misleidende informatie te verspreiden. De tactiek van oplichters om gebruikers via advertenties naar desinformatie te leiden, draagt bij aan verwarring en vermindert het vertrouwen in betrouwbare nieuwsbronnen.

Europese Commissie uit zorgen over frauduleuze advertenties

Sinds de invoering van de Europese Digital Services Act (DSA) houdt de Europese Commissie grote technologiebedrijven zoals Google strenger in de gaten. De Commissie heeft haar bezorgdheid geuit over de aanhoudende aanwezigheid van misleidende en frauduleuze advertenties en heeft al eerder een procedure gestart tegen Meta om soortgelijke problemen aan te pakken. Er is regelmatig overleg met Google over deze kwestie, maar concrete resultaten blijven uit.

Google benadrukt dat advertenties die gebruikers misleiden of hen naar phishingwebsites leiden, niet zijn toegestaan. Desondanks worden meldingen van nepadvertenties structureel afgewezen, zonder dat er duidelijke uitleg wordt gegeven over waarom dit gebeurt.

Schade aan journalistieke geloofwaardigheid

Voor nieuwsorganisaties vormen deze nepadvertenties een serieus probleem. Het misbruik van hun naam en reputatie door oplichters schaadt niet alleen hun merk, maar ondermijnt ook het vertrouwen van het publiek in journalistieke bronnen.

Hoofdredacteuren van getroffen nieuwsmedia hebben herhaaldelijk bij Google aangedrongen op actie, maar zien weinig vooruitgang. Ze noemen het een zorgwekkende situatie, niet alleen vanwege de financiële schade voor slachtoffers, maar ook vanwege de bredere impact op de betrouwbaarheid van de journalistiek. Mediaorganisaties melden deze misleidende advertenties regelmatig bij Google en werken samen met politie en justitie, maar de effectiviteit van deze inspanningen blijft beperkt zolang Google zelf geen strengere maatregelen neemt tegen dit misbruik.

Het probleem van misleidende advertenties blijft voortbestaan, ondanks toezeggingen en strengere regels. Zolang Google er niet in slaagt de manipulatieve praktijken van oplichters effectief te blokkeren, blijven consumenten en journalistieke instellingen de dupe van deze misleiding.

Door: Drifter