nano11 - Een script dat Windows 11 terugbrengt tot minder dan 3 GB schijfruimte

Omdat Microsoft vasthoudt aan de officiële hardware-eisen voor Windows 11, kiezen sommige gebruikers voor projecten van derden zoals tiny11: die halen de eis-controlemeldingen weg, verwijderen wat velen als “onnodige bloat” beschouwen en strippen de installatie zodat Windows op officieel niet-ondersteunde systemen kan draaien. Voor wie zelfs de optimalisaties in de nieuwste tiny11-versie (ondersteunt Windows 11 versie 25H2) nog niet drastisch genoeg zijn, is er nu nano11 — een bijgewerkt script dat Windows 11 extreem weet in te krimpen.

Wat is nano11?
De maker van tiny11 (NTDEV) heeft een nieuw, meer agressief script uitgebracht: nano11. Volgens de ontwikkelaar gaat nano11 extra ver in het wegsnijden van onderdelen uit een standaard Windows 11-image. Het resultaat zou een ISO zijn die nog maar iets meer weegt dan 2 GB. In combinatie met LZX-compressie leidt dat volgens de auteur tot een installatiebestand van ongeveer 2,8 GB — een groot verschil met de ongeveer 20 GB die een standaard Windows 11-installatie doorgaans inneemt op schijf.

Wat je kwijt raakt en waarom het riskant is
Die extreem kleine omvang heeft uiteraard een prijs. nano11 verwijdert zoveel mogelijk onderdelen die niet strikt noodzakelijk worden geacht: denk aan Windows Hello, veel stuurprogramma’s, bureaubladen/achtergronden, IME-componenten en tientallen andere onderdelen. Een bijzonder belangrijke wijziging is dat nano11 Windows Update uitschakelt of verwijdert — waardoor je het systeem niet meer via de normale weg kunt bijwerken of onderhouden. Daarom is nano11 nadrukkelijk níet bedoeld als dagelijkse, productieve omgeving; het is bedoeld als experimenteel, test- of benchmateriaal om te onderzoeken hoe minimaal een werkende Windows 11-installatie kan zijn.

Praktische eigenschappen

• Installatie: door de kleinere image neemt de installatie vaak veel minder tijd in beslag.

• Compatibiliteit: nano11 zou met alle Windows 11-edities kunnen werken.

• Werkwijze: net als tiny11 gebruikt nano11 Microsofts officiële tools om onderdelen uit de originele Windows-images te verwijderen.

• Beschikbaarheid: het project is publiekelijk beschikbaar (onder andere via GitHub).

Aanbevelingen en waarschuwingen

• Veiligheid: zonder Windows Update ontvang je geen beveiligingspatches meer — dat maakt het systeem kwetsbaar.

• Stabiliteit & hardware: het verwijderen van drivers en componenten kan ertoe leiden dat hardware (wifi, grafische functies, audio, touchpads, etc.) niet meer werkt of alleen beperkt werkt.

• Licentie en ondersteuning: dergelijke aangepaste images worden niet door Microsoft ondersteund en kunnen in strijd zijn met de gebruiksvoorwaarden of zorgen voor activerings- en ondersteuningsproblemen.

• Gebruiksscenario: nano11 is het meest geschikt voor tijdelijke tests, virtuele machines, reverse-engineering of benchmarks — niet voor machines met persoonlijke of productie-gegevens. Gebruik altijd een back-up en voer dit soort experiments bij voorkeur in een gecontroleerde omgeving uit.

• Minder radicale optie: als je enkel ruimte wilt besparen maar updates en compatibiliteit belangrijk vindt, zijn minder agressieve builds (zoals tiny11) waarschijnlijk praktischer.

nano11 is een zeer agressief optimalisatiescript dat laat zien hoe ver je Windows 11 kunt strippen: extreem kleine ISO’s en snelle installaties, maar tegen flinke compromissen op het gebied van functies, veiligheid en ondersteuning. Het is een interessant hulpmiddel voor liefhebbers en onderzoekers, maar niet geschikt voor dagelijks gebruik — gebruik het alleen als je de risico’s begrijpt en kunt accepteren.

Door: Drifter